Begrippenlijst


Rationale > Begrippenlijst

A posteriori	A posteriori kennis bestaat uit proposities die kennis bevatten op basis van zintuiglijke, empirische evaring van de wereld.
A priori	A priori kennis bestaat uit proposities waarvan de waarheid ingezien kan worden onafhankelijk van zintuiglijke ervaring van de wereld.
Beroep doen op de mening van de meerderheid	De drogreden waarin een poging gedaan wordt om je een bewering te laten accepteren op basis van het feit dat die bewering de mening van de meerderheid is. Latijnse naam: ad populum.
Beroep doen op medelijden	De drogreden waarin iemand je wilt laten instemmen met een bewering op basis van sympathie met degene die de bewering doet. Latijnse naam: ad misericordiam.
Beroep doen op onterechte autoriteit	De drogreden waarin gevraagd wordt een uitspraak te accepteren van iemand die geen expert op dat gebied is. Ook kan deze drogreden inhouden dat je gevraagd wordt een uitspraak te accepteren van iemand die wel kennis van het veld heeft, maar van wie de uitspraak niet door andere experts geaccepteerd wordt. Latijnse naam: ipse dixit.
Bewering	Een bewering is een uitspraak die door iemand als waar wordt geponeerd.
Bezwaar	Een bezwaar is een bewijs tegen een andere bewering.
Cirkelredenering	De cirkelredenering is de drogreden waarin de premisse waarop de redenering gebaseerd is alleen geaccepteerd zal worden door iemand die het al met de conclusie eens is. Latijnse naam: petitio principii.
Coherentietheorie van de waarheid	Volgens deze theorie zijn uitspraken waar als die passen in een coherent (samenhangend) geheel van andere uitspraken.
Conclusie	Een conclusie is wat volgt uit een redenering. Het is datgene wat ondersteund wordt door de premisse.
Correspondentietheorie van de waarheid	Volgens deze theorie zijn uitspraken waar als de inhoud overeenstemt met hoe de wereld werkelijk is.
Daarna dus daardoor	De drogreden waarbij de redenering inhoudt dat Y X veroorzaakt, alleen omdat X na Y plaatsvond. Latijnse naam: post hoc ergo propter hoc.
Deductief	In een deductieve redenering garanderen de premissen de waarheid van de conclusie. Als de premissen waar zijn, dan is het onmogelijk dat de conclusie onwaar is.
Deugdelijk	Een deugdelijke redenering is een redenering die zowel een geldige vorm als ware premissen heeft.
Drogreden	Een drogreden is een veelvoorkomende manier van redeneren waarmee altijd of in ieder geval vaak iets mis is.
Empirisme	Empirisme is de opvatting dat alle kennis van de wereld gebaseerd is op onze zintuiglijke ervaringen.
Geldig	Een geldige redenering is een redenering waarvan de vorm zodanig is dat de premissen de waarheid van de conclusie garanderen, dat wil zeggen als de premissen waar zijn, dat moet de conclusie waar zijn.
Hellend vlak	De redenering die stelt dat het accepteren van een bepaalde bewering noodzakelijk met zich meebrengt dat er allerlei steeds ergere gevolgen zullen plaatsvinden. Dit redeneerpatroon is vaak - maar niet altijd - een drogreden .
Hypothese	Een hypothese is een onderbouwd vermoeden op basis van observatie.
Inductief	Een inductieve redenering is een redenering waarbij de premissen het doel hebben bewijs te leveren voor de waarheid van de conclusie. Als de premissen waar zijn, dan zal de conclusie waarschijnlijk waar zijn (maar hij kan ook onwaar zijn). Inductieve redeneringen proberen onze kennis te vergroten, bijvoorbeeld door een conclusie te trekken die verder gaat dan de informatie in de premissen.
Kennis	Kennis kan worden gedefinieerd als gerechtvaardigd geloof in iets wat waar is. Deze definitie van kennis is van toepassing op proposities.
Objectief	In het algemeen betekent objectief ‘onafhankelijk van het individu’. Metafysisch objectieve zaken zijn zaken die bestaan, onafhankelijk of ze ervaren worden of niet. Kennistheoretisch objectieve zaken zijn waar op basis van algemeen gedeelde methoden.
Op de man spelen	De drogreden waarin een aanval op de persoon, die een bewering doet, gedaan wordt in plaats van op de inhoud van de bewering. Latijnse naam: ad hominem.
Pragmatische theorie van de waarheid	Deze theorie stelt dat uitspraken waar zijn als die, wanneer je je daarop baseert, beter van pas komen dan andere uitspraken.
Premisse	Een premisse is een bewering die bewijs levert voor de conclusie van een redenering.
Propositie	Een uitspraak die bevestigt dat iets waar of onwaar is.
Reden	Een reden is een bewijs dat een andere bewering waar is.
Redenering	Een redenering is een samenhangende verzameling redenen redenen of bezwaren die betrekking hebben op een bewering.
Redenering op basis van onwetendheid	De drogreden waarin een redenering die niet bewezen fout is, goed moet zijn. Latijnse naam: ad ignorantiam.
Semantiek	Semantiek gaat over de betekenis van woorden en zinnen. Als we ons bezighouden met semantiek, dan verdiepen we ons in de betekenis en inhoud van zinnen, vaak in relatie tot hun waarheid of onwaarheid.
Subjectief	In het algemeen betekent subjectief ‘afhankelijk van het individu, of van een specifiek persoonlijke perspectief op de wereld.’ Metafysisch subjectieve zaken zijn zaken waarvan het bestaan afhankelijk is van de ervaring die iemand ervan heeft. Kennistheoretisch subjectieve uitspraken zijn uitspraken waarvan de waarheid bepaald wordt op basis van individuele perspectieven.
Syntaxis	Syntaxis gaat over de structuur van taal, in het bijzonder met de woordvolgorde in zinnen. Als we ons bezighouden met syntaxis, dan houden we ons bezig met de logische of grammaticale vorm van zinnen, in plaats van waar ze naar verwijzen of wat hun betekenis is.
Theorie	Een theorie vat een hypothese of een groep hypothesen samen, die herhaalde toetsing hebben doorstaan.
Toetsbaar	Toetsbare beweringen sluiten specifieke gebeurtenissen of verschijnselen uit. Niet-toetsbare beweringen sluiten niets uit.
Vals dilemma	De drogreden met een redenering waarin er maar een keuze gepresenteerd wordt, terwijl er ook alternatieven mogelijk zijn.

Laat ons weten wat u denkt!