Start / Voor je begint ...	Omhoog | Volgende
Wat zijn redeneerschema's?

Kort gezegd is een redeneerschema een afbeelding van een redenering.  Het is een grafische weergave van de structuur van een redenering of discussie. 

Redeneerschema’s bestaan meestal uit vakken en pijltjes, ongeveer zoals een stroomdiagram. Redeneerschema’s behoren tot de bredere categorie van ‘gedachtenschema’s’, waartoe ook conceptdiagrammen en ‘mind maps’ behoren.  Kenmerkend voor redeneerschema’s is dat ze uitsluitend betrekking hebben op de structuur van een redenering of discussie en alleen daarvoor kunnen worden gebruikt. 

Redeneerschema’s zijn gebaseerd op het werk van Charles Wigmore, die aan het begin van de vorige eeuw schema’s maakte van complexe juridische redeneringen.	Klik op afbeelding voor grotere versie. Redeneerschema volgens Wigmore.
In 1958 publiceerde de filosoof Stephen Toulmin The Uses of Argument, waarin een eenvoudige manier werd gepresenteerd om schema’s te maken van redeneringen.  Dit werk heeft veel invloed gehad.	Redeneerschema volgens Toulmin.
In de jaren negentig werd, dankzij de personal computer en grafische software, steeds vaker gebruik gemaakt van redeneerschema’s.  Een van de meest prominente figuren op dit gebied is Robert Horn, die redeneerschema’s heeft gemaakt van zeer complexe debatten.	Redeneerschema volgens Horn.
De meest recente ontwikkeling is het ontstaan van goede, speciale software voor het maken van redeneerschema’s. Een voorbeeld daarvan is Rationale.	Redeneerschema volgens Rationale.

Uit bovenstaande voorbeelden blijkt duidelijk dat er veel verschillende soorten redeneerschema’s zijn.  Wat deze met elkaar gemeen hebben is dat bewijsrelaties (dat wil zeggen, de manier waarop bepaalde dingen andere dingen bewijzen of tegenspreken) grafisch worden weergegeven.

Redeneerschema’s vormen een aanvulling op iemands begrip.  Door gebruik te maken van grafische technieken worden de hersens in staat gesteld om complexe redeneringen beter te verwerken.

Meer informatie over redeneerschema’s

• Visualizing Argumentation: Software Tools for Collaborative and Educational Sense-Making, een nieuw boek met hoofdstukken geschreven door verschillende prominenten binnen dit vakgebied.
• Beyond Words door Bob Holmes (New Scientist), een overzicht van visuele talen en redeneerschema’s, met speciale nadruk op het werk van Robert Horn. 
• Mapping the Future of Argument door Paul Monk, een breed historisch/filosofisch overzicht van de rol die redeneerschema’s hebben gespeeld bij de ontwikkeling van het menselijk intellect.
• De homepage van Robert Horn.
• Argumap, een discussieforum per e-mail voor geïnteresseerden in de theoretische en praktische aspecten van het gebruik van redeneerschema’s.
• Rationale, de meest gebruikte software om redeneerschema’s mee te maken. Zie ook Kritischdenken.nl

  30-jan-2011