[ Terug ] [ Omhoog ] [ Volgende ]
1.3 Bezwaren

Een bezwaar lijkt op een reden, maar levert juist bewijs tegen een stelling. 

In De Apollo-maanlandingen komt het volgende fragment voor:

Op de Apollo-foto’s zijn op de achtergrond geen sterren te zien.  Dus zijn de Apollo-astronauten niet op de maan geweest. (3.0-2)

Er wordt hier bewijs aangedragen tegen het idee dat de Apollo-astronauten op de maan zijn geweest. 

De stelling is: De Apollo-astronauten zijn op de maan geweest; het bewijs (dat er tegenin gaat) is: Op de Apollo-foto’s zijn op de achtergrond geen sterren te zien.

Hier is een schema van de redenering, met het bezwaar in een rood vak:

Hier is nog een voorbeeld:

Het is niet waar dat er veel sterren op de Apollo-foto’s te zien zouden moeten zijn, want de sterren kunnen soms heel zwak schijnen.

De stelling (datgene waartegen bezwaar wordt gemaakt) is dat er veel sterren op de Apollo-foto’s te zien zouden moeten zijn; het bewijs is: de sterren kunnen soms heel zwak schijnen. 

Bezwaren en redenen lijken sterk op elkaar. Het enige verschil is dat redenen bewijs leveren voor een stelling, en bezwaren bewijs tegen een stelling. Een bezwaar ‘geeft aan waarom de stelling niet waar kan zijn’, zou je kunnen zeggen.

Het is je misschien al opgevallen dat een reden in een bezwaar kan worden veranderd (en vice versa) door de stelling om te draaien.

In het soort schema dat we hier gebruiken geven we aan dat iets een bezwaar is door a) de kleur rood te gebruiken en b) het woord ‘maar’ boven het bezwaar te plaatsen.

Technisch gesproken is een bezwaar, net als een reden, in feite een groep beweringen.  Dat zal duidelijker worden in Tutorial 2.

Een bezwaar is een stuk bewijs tegen een bewering.  Technisch gesproken is een bezwaar een verzameling beweringen die samen het bewijs leveren dat een andere bewering onwaar is.