[ Terug ] [ Omhoog ] [ Volgende ]
2.3 Co-premissen

Meerdere premissen die samenwerken als onderdeel van één reden of bezwaar worden ook wel co-premissen genoemd. Een co-premisse verstevigt de connectie (‘co-nnectie’) tussen de andere premisse(n) en de stelling.

Twee premissen maken deel uit van dezelfde reden of hetzelfde bezwaar wanneer ze samenwerken. In het algemeen kunnen we zeggen dat twee premissen samenwerken wanneer de een de ander nodig heeft teneinde als groep bewijs voor of tegen de stelling te vormen. Ze staan niet op zichzelf, maar werken samen om te bewijzen dat de stelling (on)waar is.

Voorbeeld:

Als beide premissen waar zijn, heb je een reden om aan te nemen dat de Apollo-astronauten op de maan zijn geweest. Als een van de twee echter onwaar is, is de andere op zich niet voldoende.  De premissen werken dus samen.

Een andere, intuïtieve manier om je voor te stellen hoe co-premissen samenwerken is door een co-premisse te beschouwen als datgene wat de andere premisse(n) met de stelling verbindt.  Deze vormt de verbinding of brug tussen beweringen die anders hoogstens gedeeltelijk verband met elkaar lijken te houden. 

Het geeft niet als het begrip ‘samenwerken’ nog niet 100% helder is. In de loop van de volgende pagina’s en Tutorials zullen we hierop terugkomen. Hier dient wel te worden vermeld dat dit een van de lastigste concepten is waarmee we te maken zullen krijgen. Bij het opstellen van een redeneerschema zijn de co-premissen vaak het grootste struikelblok.

Technische opmerking: een co-premisse is relatief. Niets kan op zichzelf een co-premisse zijn, net zoals het onmogelijk is om in je eentje een echtgenoot of zus te zijn. Echtgenoten zijn dit slechts met betrekking tot hun vrouw, en zussen zijn alleen zussen met betrekking tot hun eigen broer(s) en/of zus(sen). Op vergelijkbare wijze zijn sommige premissen co-premissen met betrekking tot andere premissen, op voorwaarde dat deze deel uitmaken van dezelfde reden of hetzelfde bezwaar. Twee premissen zijn geen co-premissen van elkaar als ze tot verschillende redenen of bezwaren behoren.

Alternatieve termen

Logici gebruiken verschillende termen om naar co-premissen te verwijzen. Andere vaak gebruikte termen zijn:

• minorpremisse en majorpremisse
• 'helping premises'

Co-premissen: twee premissen binnen één reden of bezwaar zijn co-premissen van elkaar.