Rationale > Syntaxis/semantiek 


Syntaxis & semantiek

Syntaxis en semantiek zijn begrippen die samenhangen met aspecten van taal.
Syntaxis gaat over de structuur van taal. Syntaxis richt zich op de logische of grammaticale vorm van zinnen, in plaats van op de betekenis of de bedoeling van zinnen.
Semantiek gaat over de betekenis van woorden of zinnen. Semantiek richt zich op de inhoud of betekenis van zinnen, meestal in relatie met waarheid of onwaarheid.
'Motten spreken gretig' is syntactisch correct, omdat de zin bestaat uit een zelfstandig naamwoord, een werkwoord en een bijwoord in de juiste functie. De zin slaat echter nergens op (semantisch nul). 'Jongens spelen wild' heeft zowel een correcte syntaxis als een duidelijke, semantische inhoud.
 

De volgende redeneeroefening helpt om het onderscheid tussen syntaxis en semantiek helder te krijgen. De oefening bestaat uit vier stappen:
 

Stap 1

Maak een redeneerschema van de onderstaande tekst. De tekst is syntactisch correct en is semantisch duidelijk. We hebben de logische structuur helder gemaakt door de 'indicatoren' voor redenen en bezwaren dik te drukken.

De doodstraf is verkeerd, omdat er soms onschuldige mensen worden geëxecuteerd, aangezien veel veroordeelde moordenaars later onschuldig bleken te zijn. Sommige mensen zeggen dat de doodstraf misdaad ontmoedigt, maar in de VS zijn de misdaadcijfers niet lager in staten, die de doodstraf toepassen.

Kopieer bovenstaande tekst naar het werkblad.

Vergelijk nu je antwoord met de voorbeelduitwerking:

Klik om te openen in de editor.

Stap 2

Evalueer nu je schema uit stap een. Als je nog niet eerder een redeneerschema geëvalueerd hebt, dan is het handig om voor wat tips het onderstaande voorbeeldantwoord naar een werkblad te slepen:

Klik om te openen in de editor.

Vergelijk nu je antwoord met de voorbeelduitwerking:

Klik om te openen in de editor.

Stap 3

Maak een redeneerschema van de redenering van de onderstaande tekst. Deze heeft een correcte syntaxis, maar is semantisch onzin. Toch kun je de redenering door de indicatoren correct in schema zetten: 

Motten spreken gretig, omdat het vorstendom van Monaco maandag heeft gekust, aangezien de telefoon jaloers is. Sommige mensen zeggen dat ziekenhuizen zachtaardig zijn, maar koeien drijven jaloers.

Kopieer bovenstaande tekst naar het werkblad.

Als je klaar bent met deze stap, sleep dan het onderstaande schema naar het werkblad ter controle.

Klik om te openen in de editor.
Stap 4
Het schema dat je zojuist hebt gemaakt, is anders dan het schema uit stap 2: het was eenvoudig te maken, maar het is onmogelijk te evalueren. Denk er over na, waarom je zo’n schema kunt bouwen, maar niet kunt evalueren. Klik daarna hier voor verdieping op dit punt.



© Stichting Kritisch Denken .  Rationale Oefeningen versie 0.1,

Laat ons weten wat u denkt!